Soạn bài Giá trị văn học và cách tiếp nhận văn học SGK Ngữ Văn lớp 12 Trang 184 (Tóm tắt). Nêu vắn tắt cơ sở và nội dung cụ thể của các loại giá trị nhận thức, giá trị giáo dục, giá trị thẩm mỹ của văn học…
Câu hỏi một: Cơ sở xuất hiện và nội dung cụ thể của từng giá trị nhận thức, giá trị giáo dục và giá trị thẩm mĩ của văn học.
* Giá trị nhận thức
– Cơ sở của giá trị cảm nhận:
Tác phẩm văn học là kết quả của quá trình nhà văn khám phá, lý giải hiện thực cuộc sống, rồi chuyển tải những tri thức này vào nội dung tác phẩm.
+ Mỗi người chỉ sống trong một thời gian cụ thể, một không gian cụ thể, một mối quan hệ cụ thể.
+ Giá trị nhận thức là khả năng của văn học đáp ứng những đòi hỏi của đời sống, mong muốn hiểu đời, hiểu mình, từ đó tác động có hiệu quả vào đời sống.
– nội dung:
+ Quá trình văn học cảm nhận cuộc sống: cảm nhận mọi mặt của cuộc sống trong những thời gian và không gian khác nhau
+ Quá trình tự tri văn học: người đọc hiểu được bản chất của con người bình thường, để hiểu rõ hơn về chính mình.
* Giá trị giáo dục
– Cơ sở giá trị giáo dục:
+ Con người không chỉ cần sự hiểu biết mà còn cần hướng thiện, sống tốt và yêu thương.
Nhà văn luôn thể hiện mình trong tác phẩm của mình – cảm xúc, nhận xét và đánh giá. Điều này có tác động lớn và có khả năng giáo dục người đọc.
+ Giá trị giáo dục khắc sâu giá trị nhận thức.
– nội dung:
Văn học mang đến cho con người những bài học quý giá về cuộc sống.
+ Văn học hình thành giúp con người hiểu đúng về yêu ghét, làm cho tâm hồn con người lành mạnh, trong sáng và cao thượng.
Đặc điểm giáo dục của văn học là con đường cảm thụ của nhận thức và tự giáo dục.
* Giá trị thẩm mỹ
– Cơ sở giá trị thẩm mỹ:
Con người con người có nhu cầu thưởng thức và đánh giá cao cái đẹp.
Quảng cáo
+ Tác giả lồng ghép cái đẹp vào tác phẩm, để người đọc cảm nhận được vẻ đẹp của cuộc sống và vẻ đẹp của chính tác phẩm.
+ Giá trị thẩm mĩ là khả năng của văn học làm con người sửng sốt trước cái đẹp.
– nội dung:
+ Vẻ đẹp muôn hình, muôn vẻ mà văn học mang lại cho cuộc sống.
+ Văn miêu tả sâu sắc vẻ đẹp của thiên nhiên con người.
Văn học có thể khám phá ra vẻ đẹp của những cái nhỏ bé, tầm thường, đồng thời cũng có thể khám phá ra cái cao cả, vĩ đại.
+ Hình thức đẹp của tác phẩm cũng là một nội dung quan trọng của giá trị thẩm mĩ.
chương 2: Mối quan hệ giữa các giá trị văn học
——Ba giá trị này có quan hệ mật thiết với nhau, không thể tách rời và có tác động đến người đọc.
——Giá trị nhận thức luôn là tiền đề của giá trị giáo dục. Giá trị giáo dục đào sâu giá trị nhận thức. Giá trị thẩm mỹ nâng cao giá trị nhận thức và giá trị giáo dục.
Câu 3: Tiếp nhận văn học là quá trình người đọc chuyển hóa văn bản ngôn ngữ nghệ thuật thành tác phẩm văn học thông qua các giai đoạn đọc văn bản (cảm nhận ngôn từ, tái tạo hình tượng…), khám phá và kiến tạo ý nghĩa tác phẩm, thưởng thức tư tưởng và nghệ thuật trong đó. Các giá trị, ghi nhớ những điều tốt đẹp, tận hưởng…
– Bản chất của tiếp nhận văn học:
Đây thực sự là một quá trình giao tiếp.
+ Yếu tố cá nhân Tính cá nhân, sáng kiến và động cơ của người nhận đóng vai trò quan trọng.
+ Sự đa dạng và không thống nhất trong tiếp nhận văn học.
Phần 4. tiếp nhận văn học
– Sự tiếp nhận văn học được chia thành ba cấp độ
+ Mức độ 1: Tri giác chỉ quan tâm đến nội dung cụ thể, tức thời của tác phẩm. Đây là phương pháp dễ nhất nhưng rất phổ biến.
+ Cấp độ thứ hai: nhìn thấy nội dung, tư tưởng của tác phẩm khi trực tiếp cảm nhận nội dung.
+ Mức độ thứ ba: Chú ý đến nội dung và hình thức khi cảm thụ không chỉ thấy giá trị tư tưởng của tác phẩm mà còn thấy cả giá trị nghệ thuật.
– Để tiếp nhận văn bản hiệu quả, người nhận cần
+ Không ngừng nâng cao trình độ kiến thức của mình.
+ Tích lũy kinh nghiệm lễ tân.
+ Trân trọng tác phẩm, cố gắng hiểu tác phẩm một cách khách quan, đầy đủ.
+ Chấp nhận một cách tích cực, tích cực, sáng tạo, hướng tới chân thiện, mỹ và lẽ phải.
+ đừng đoán
luyện tập
Câu hỏi 1: Có người cho rằng giá trị cao nhất của văn học là nuôi dưỡng đời sống tinh thần của con người, hay nói như Shi Lin là “làm cho lòng người trong sáng hơn, phong phú hơn”. Điều này có đúng không? Tại sao?
——Đây là câu nói khẳng định và đề cao giá trị của giáo dục văn học chứ không phải là xem nhẹ các giá trị khác.
– Cần đặt giá trị giáo dục trong mối quan hệ không thể tách rời với các giá trị khác, vì giữa các giá trị văn học có mối quan hệ hỗ trợ chặt chẽ, giá trị này có giá trị khác.
câu 2. Phân tích tác phẩm văn học cụ thể (không bắt buộc) để nói rõ những giá trị (hoặc cấp độ) trong tiếp nhận văn học.
– Học sinh được lựa chọn những tác phẩm mình yêu thích hoặc có hiểu biết sâu sắc để trưng bày.
——Ví dụ, chúng ta có thể cảm nhận được giá trị to lớn của văn học khi đọc tác phẩm “Lời của hàng tử” của Ruan Jun:
+ Giá trị nhận thức: Đọc tác phẩm, người đọc được hiểu thêm về những thú chơi chữ tao nhã, cao quý của người xưa; tái hiện lịch sử, xã hội, lịch sử, thời gian, không gian của thời đại đó…
+ Giá trị giáo dục: Trên cơ sở ca ngợi, đánh giá cao những nét nhân cách và tinh thần cao thượng của Tào Huân, tác phẩm hướng người đọc xác lập quan niệm đạo đức, nhân cách tốt đẹp.
+ Giá trị thẩm mỹ: Nguyễn Tuấn đã cho ta một quan niệm thẩm mỹ thú vị, đầy tư tưởng nhân văn: cái đẹp có thể sản sinh trong ngục tù; ngọn lửa công lý có thể bùng cháy nơi nhơ nhớp và bóng tối ngự trị; đức tính cao cả có thể bộc lộ trong môi trường tội phạm. Để tạo nên giá trị thẩm mĩ này, Nguyễn Tuấn đã sử dụng nhiều thủ pháp nghệ thuật như: phép tương phản, đòn bẩy…
Câu 3. Thế nào là bị cảm lạnh Và hiểu Về mặt tiếp nhận văn học?
Đây là một cách khác để nói rằng nó được chấp nhận bởi các cấp độ văn học khác nhau:
– bị cảm Là mức độ cảm xúc tiếp nhận tác phẩm khi người đọc có những ấn tượng chung nhất định (vui, buồn, sâu sắc, mới lạ…) nhưng chưa lý giải được nguồn gốc của những ấn tượng đó.
– hiểu Đó là mức độ tiếp nhận lý tính, tức là người đọc hiểu đầy đủ tác phẩm từ hai phương diện nội dung và nghệ thuật, có cơ sở để lí giải những ấn tượng, cảm xúc mà tác phẩm gợi lên cũng như những giá trị sâu sắc khác của tác phẩm.